Nông nghiệp 4.0 là gì?
Nông nghiệp 4.0 hay còn gọi là Nông nghiệp thông minh hay Nông nghiệp số trong tiếng Anh được gọi là Agriculture 4.0 hay Digital Agriculture. Nông nghiệp 4.0 là nông nghiệp ứng dụng các thành tựu của công nghiệp 4.0 (Internet, công nghệ sinh học, công nghệ nano, công nghệ chiếu sáng, công nghệ robot…) sao cho giảm thiểu công lao động, giảm thất thoát do thiên tai, sâu bệnh, an toàn môi trường, tiết kiệm chi phí trong từng khâu hay toàn bộ qui trình sản xuất - chế biến - tiêu thụ.
Nông nghiệp 4.0 chính là tập trung chủ yếu vào sản xuất thông minh dựa trên các thành tựu đột phá trong công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano. Khác với nông nghiệp công nghệ cao đó là tập trung thay đổi phương thức sản xuất từ truyền thống sang hiện đại, nông nghiệp 4.0 chính là thay đổi phương thức quản lí nông nghiệp. Theo đó, nông nghiệp 4.0 sẽ mở đường cho những hoạt động sản xuất chính xác, chặt chẽ mà con người không cần có mặt trực tiếp.
Tại Việt Nam đến thời điểm này, không khó để có thể bắt gặp những nông dân ứng dụng thiết bị cảm biến nhằm số hóa các yếu tố: như nước, phân, thuốc, độ ẩm, ánh sáng và chuyển nó vào các thiết bị kết nối Intenet như máy tính, điện thoại. Họ có thể đi bất cứ đâu nhưng vẫn biết rõ tình hình trang trại.
Nông nghiệp 4.0 trên thế giới
Nông nghiệp thông minh hay canh tác số hóa trên thế giới đã triển khai từ khá lâu và cũng đạt được nhiều thành tựu lớn. Trước đây, nền nông nghiệp 1.0 sử dụng nhân công chiếm tới 95% giá trị sản phẩm. Nền nông nghiệp 2.0 giúp giảm chi phí nhân công giảm xuống chỉ còn 50% giá trị sản phẩm. Nền nông nghiệp 3.0 giúp giảm chi phí nhân công còn 20% trong giá trị sản phẩm. Đến nền nông nghiệp 4.0 thì chi phí nhân công chỉ chiếm 5% trong tổng giá trị của sản phẩm. Với sự thành công này, mọi thứ đều được tự động hóa và số hóa toàn bộ giúp quy trình sản xuất được tự động gần như hoàn toàn, tăng chất lượng sản phẩm, giảm tối đa chi phí sản xuất.
Áp dụng công nghệ 4.0 vào nông nghiệp ở nước ta
Hiện nay công nghiệp 4.0 trong nông nghiệp ở nước ta không có nhiều và vẫn còn rất hạn chế. Chỉ có một số ít những công ty lớn mới áp dụng được mô hình nông nghiệp 4.0 giúp tăng chất lượng sản phẩm, tiết kiệm tối đa nhân công và số hóa dữ liệu. Nếu xét trên quy mô lớn, nền nông nghiệp của Việt Nam chủ yếu đang ở giai đoạn 2.0 tức là tận dụng những tiến bộ về sinh hóa để tăng sản lượng nông nghiệp. Một số trang trại quy mô lớn đang dần tiến tới nền nông nghiệp 3.0 với nhiều quy trình được tự động hóa. Chỉ có những công ty, tập đoàn lớn hiện nay mới đang áp dụng công nghệ 4.0 vào nông nghiệp mà thôi.
Nông nghiệp 4.0 thực trạng và định hướng
Như vừa nói ở trên, thực trạng nông nghiệp thông minh ở nước ta hiện vẫn còn khá hạn chế. Thậm chí, người nông dân mới chỉ được nghe về mô hình nông nghiệp 4.0, ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất nông nghiệp hay cách mạng nông nghiệp 4.0 mà chưa hiểu được chính xác thế nào là nông nghiệp thông minh 4.0.
Theo định hướng hiện nay của chính phủ vẫn là đi tắt đón đầu để xây dựng nền nông nghiệp công nghệ cao 4.0. Tuy nhiên, để làm được điều này không hề đơn giản mà cần một quá trình tương đối dài từ việc áp dụng chuẩn mô hình cho đến triển khai đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, … Để có thể đạt được mức chi phí nhân công 5% trong tổng giá trị sản phẩm có lẽ không phải 1 hay 2 năm có thể làm được mà cần tới vài năm thậm chí 10 năm nữa mới đạt được sơ bộ kết quả như mong đợi.
Với những thông tin trên, có thể thấy rằng khái niệm về một nền nông nghiệp thông minh không khó hiểu nhưng cũng không hoàn toàn dễ hiểu. Nếu đặt vào vị trí của những người nông dân hiện nay thì vấn đề canh tác số hóa sẽ rất khó triển khai. Vậy nên muốn đạt được mục tiêu đưa nền nông nghiệp Việt Nam lên 4.0 sẽ cần đến những sự hỗ trợ cần thiết từ nhà nước và có thời gian để dần thay đổi thói quen của người tiêu dùng tạo môi trường thuận lợi cho nông nghiệp thông minh 4.0 phát triển.
The Agriculture Online
